Στη ρύθμιση για τα αυθαίρετα αναγνωρίστηκαν, με αποτέλεσμα την έκπτωση στο πρόστιμο, μια σειρά κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών κριτηρίων.
Με τον νόμο 4042/2012 δόθηκε η δυνατότητα έκπτωσης στο ύψος του προστίμου στους παλλινοστούντες ομογενείς, ενώ με ερμηνευτική εγκύκλιο που δημοσιοποίησε το ΥΠΕΚΑ γίνεται σαφές και ξεκάθαρο ότι η ρύθμιση αυτή περιλαμβάνει και όλους τους ποντιακής καταγωγής ομογενείς Έλληνες οι οποίοι έχουν αποκτήσει ελληνική ιθαγένεια, ανεξάρτητα αν στα έγγραφά τους αναγράφεται ρητά η ένδειξη παλιννόστηση.
Η ρύθμιση αποσκοπεί στη διευθέτηση μιας υπάρχουσας κατάστασης και η αντιμετώπιση ενός φαινομένου για το οποίο το κράτος έχει διαχρονικά τη δική του μεγάλη ευθύνη, όπως είχε αναφερθεί από το αρμόδιο υπουργείο.